kutubhona

Мустаъмин – омонлик сўровчидир. У бошқа юртга омонлик билан кирадиган кишидир. У мусулмон бўладими ёки ҳарбийми, бунинг фарқи йўқ. Масалан агар мусулмон дорул ҳарбга омонлик билан кирадиган бўлса улардаги бирон нарсага тажовуз қилиши ҳаромдир. Чунки мусулмонлар ўз шартларида турадилар, яъни уларга амал қиладилар. Масалан, агар мусулмон одам уларнинг мол-мулкларидан бирон нарсани тортиб олса ёки яширинча ёки ўғирлаб олиб чиқса унга эга бўлиши ҳаром мулк бўлади. У олган нарсасини уларга қайтаради. Чунки тортиб олинган нарса кимдан тортиб олинган бўлса ўшанга қайтарилади. Шунингдек ўғирланган нарса ҳам. Уларнинг барчаси эгасига қайтарилади. У кофир бўладими ёки мусулмонми, бунинг фарқи йўқ. Мусулмон кишининг куфр юртларига омонлик билан кириши жоиз бўлганидек ҳарбийнинг мусулмонлар юртларига омонлик билан кириши ҳам жоиздир. Чунки Росулуллоҳ с.а.в. Макка фатҳ этилган кунда кофирларга омонлик бериб бундай дедилар:

«مَنْ أَغْلَقَ بَابَهُ فَهُوَ آمِنٌ»
«Ким эшигини беркитиб олса у омондадир». Муслим ривояти. Пайғамбаримиз с.а.в. мушрикларнинг элчиларига омонлик берар эдилар ва омонлик берилган кишига хиёнат қилишни ҳаром қилдилар. Абу Саиддан шундай дегани ривоят қилинган: Росулуллоҳ с.а.в. дедилар:

«لِكُلِّ غَادِرٍ لِوَاءٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ، يُرْفَعُ لَهُ بِقَدْرِ غَدْرِهِ، أَلاَ وَلاَ غَادِرَ أَعْظَمُ غَدْرًا مِنْ أَمِيرِ عَامَّةٍ»

«Ҳар бир ғодир (алдамчи ғаддор) учун қиёмат куни бир байроқ бўлади. У унинг қанчалик ғаддорлигига қараб кўтарилади. Огоҳ бўлингки, омма амиридан кўра катта ғаддорлик қилган ғодир бўлмайди». Муслим ривояти.

Лекин мустаъмин ҳарбий мусулмонлар юртларида бир йил туролмайди. Чунки унга омонлик бир ойга ёки икки ойга ёки кўпроққа берилади, лекин бир йилдан кўпга берилмайди. Шунинг учун агар унга мутлақ омонлик берилиб, муддат чекланмаган бўлса ҳам бир йил ўтиши ҳисобга олинади. Чунки унга Ислом диёрида жизя тўламай туришга бир йил рухсат берилади. Агар бу муддатдан ошиқ турмоқчи бўлса у жизя тўлаб яшашни ёки Ислом диёридан чиқиб кетишни танлаши